Kaosun Ontolojisi: Simondon Üzerinden Biyoloji Felsefesini Düşünmek

Kamp Tanıtımı

 

Yeni yılın ilk etkinliÄŸinde, 14 Ocak’ta Ä°stanbul Salt Galata’da gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz “Kaosun Ontolojisi: Simondon Üzerinden Biyoloji Felsefesini DüÅŸünmek” baÅŸlığı altında yer alan derslerimizi geride bıraktık.

 

 

Günümüz oldukça heyecanlı geçti. Ä°lk konuÅŸmacımız Sarp Çelikel, sorunsallar temelinde oluÅŸan iletiÅŸim ve iliÅŸki biçimlerini “Yeni bir ÅŸey nasıl ortaya çıkar?” sorusu üzerinden tartıştı. Bunu yaparken hali hazırda mevcut sibernetik ve sistematik düÅŸünce biçimlerinden hangi kavramların Simondon’un yenilik getirdiÄŸi alan için önemli olduÄŸundan bahsetti. Bizlere farklı disiplinlerin bireyleÅŸmiÅŸ biçimlerinin kendilerinden feragat etmeden yeniye ulaÅŸtırılması için iki kavram ve yol sundu: birey-ötesi (transindividual) ve analoji. Bu baÄŸlamda disiplinler üstü bir yeninin analojiler üzerinden gerçekleÅŸtirebileceÄŸini konuÅŸtuk.

 

Ä°kinci konuÅŸmacımız YaÄŸmur Denizhan, Gilbert Simondon’un bulunduÄŸu bilim dünyası ve psikolojik hengame içerisinde süreç ontolojisi ve iliÅŸkisel ontoloji akımlarından nasıl etkilendiÄŸini ve  bu akımlardan hareketle alana ne gibi yenilikler getirdiÄŸinden bahsetti. Simondon’un Bilimlerin yalnızca sonuçlarını deÄŸil fakat prensiplerinin kendilerini de bireyleÅŸmiÅŸ ÅŸeyler olarak kabul ederek, bireyleÅŸme sürecini incelemeye baÅŸladığını anlattı. Bu noktada önümüze “birey-öncesi” kavramı ve bireyleÅŸmenin modları çıktı. Fiziksel, vital ve psiko-kolektif bireyleÅŸme modlarını “metastabilite” kavramı üzerinden  örnekler ile tartıştık. BireyleÅŸmenin bireyleÅŸmemiÅŸ alanlara ilerleme potansiyelini kuÅŸatan “transdüksiyon” bizi hem fiziksel örnekleri hem de toplumsal çaÄŸrışımları ile etkinliÄŸimizin sonunda gerçekleÅŸecek olan soru-cevap kısmına taşıdı.

 

 

Katılan herkese, mekanı saÄŸlayan Salt Galata’ya ve konuÅŸmacılarımıza teÅŸekkür ederiz. GörüÅŸmek üzere:)

 

 

 

Kamp Tanıtımı

14 Ocak’ta Salt Galata’da gerçekleÅŸecek olan bu etkinlikte, biliÅŸsel bilimler ile biyoloji felsefesini kesiÅŸtiren güncel sorunları odak alarak “Yeni bir ÅŸey ne zaman ortaya çıkar?'” sorusu ışığında Gilbert Simondon'un trans-disipliner düÅŸüncesinin ve kavramsal mirasının izini süreceÄŸiz. 

Simondon, günümüzden altmış yıl önce; sibernetik, sosyal psikoloji ve Sokrates-öncesi felsefe gibi konular üzerine odaklanmış, geliÅŸtirdiÄŸi ‘varlık ile biçimlerin oluÅŸum kuramı’na dair kavramsal setlerle, -bugün de hâlâ çözülemeyen- felsefi çıkmazlara çözümler aramıştır. Bu çalışmalar her ne kadar Deleuze’ün düÅŸünce dünyası üzerinde ve biyo-semiyotik alanında büyük etkiye sahip olsa da Simondon ismi sibernetiÄŸin doÄŸuÅŸ yerinde, anglofon dünyada ve çaÄŸdaÅŸ felsefe alanında neredeyse on yıl önce hatırlanmıştır.

Biz de bu buluÅŸmada, Simondon’un felsefi soruÅŸturmalarından hareketle ve disiplinlerin birbirine çevrilemez olduÄŸu kabulünün reddine dönük bir dikkatle, biyoloji alanında ve felsefede çağın önümüze koyduÄŸu ortak sorunsallar üzerinde tartışacağız. Genel içerikte hem fiziksel ve iÅŸlevsel indirgemeciliÄŸe karşı bir seçenek olarak hem de yenilik barındıran bir ÅŸeylerin ortaya çıkabilmesini anlamlandırılabilmek için “belirme (emergence) ontolojisi”ni sorunsallaÅŸtırırken, Simondon'un bireyleÅŸme, birey-öncesi ve enformasyon kuramlarını kat edecek, toplumsal bilince gömülü çözüm arayışlarına yer eden kaos ve oto-poiesis kavramlarını sorgulamaya açacağız.

 

BaÅŸvuru Formu

 

Etkinlik Programı

13.00 – 14.30 Sarp Çelikel – Bir Sorunsal Olarak Yeninin BeliriÅŸi: Güncel Biyoloji Felsefesinin Gölgesinde Simondon

15.00 – 17.30 YaÄŸmur Denizhan: Varlığın OluÅŸumuna Bütüncül Bir Yaklaşım: Gilbert Simondon’un BireyleÅŸme Teorisi

17.45 – 18.30: Forum: Soru-Cevap Oturumu

 

Seminer Ä°çerikleri

YaÄŸmur Denizhan

Kendi döneminde yeterince anlaşılmadan oldukça erken hayata veda eden Gilbert Simondon (1924 –1989) 2000’lerden itibaren yeniden keÅŸfedilmeye baÅŸladı. Ardında bıraktığı en önemli eser olan BireyleÅŸme Teorisi, varlığın oluÅŸumuna dair (ontojenez) her alana uygulanabilir bir çerçeve sunmakta. Simondon’un kendine özgü kavramlarla özenle formüle ettiÄŸi bu süreç teorisi, indirgemecilik tuzağına düÅŸmeden oluÅŸumun tüm alanlarını aynı ÅŸemsiye altında toplama olanağı sunuyor.

Bu konuÅŸmanın amacı, Simondon’un BireyleÅŸme Teorisi’nin bazı temel kavramlarını tanıtmak, farklı disiplinlerden katılımcılara ilham vermek ve bu teorinin 20. yüzyılda ortaya atılan baÅŸka bütünsel yaklaşımlara (Genel Sistem Teorisi, Sibernetik v.s.) oranla avantajlarını tartışmaya açmaktır.

Sarp Çelikel

Gilbert Simondon, varlıkların oluÅŸumunu bilimsel analojiler üzerinden açıklar, hayatın ve yeni icatların olasılığını geliÅŸtirdiÄŸi kavramlarla açımlarken, belirme ontolojisinin problemine ÅŸöyle olası bir çözüm getirmiÅŸti: Ortaya çıkan, bireyleÅŸen varlık, farklı ölçekler arasındaki iletiÅŸimin temelini oluÅŸturan yapılaÅŸmadır (enformasyon); ve alt/üst, iç/dış, benlik/çevre gibi ayrımlar ancak bireyleÅŸmenin ardından gelir. 

Bu seminerimizde, günümüz popüler biliminde sıkça karşılaÅŸtığımız sentetik zihin ve yaÅŸam teknolojilerinin belirme ontolojisini serbestçe kullanımı üzerinden, bu yaklaşımın felsefi olarak tıkandığı noktaları göstereceÄŸiz. Bu sorunlara, Gilbert Simondon’un geliÅŸtirdiÄŸi bireyleÅŸme ve enformasyon kavramlarını kullanarak çözüm arayacağız. Son olarak, bilimsel tekniklerin eÅŸiÄŸinde ve kavramsal karmaÅŸalarımızın ufkunda beliren, kök hücreden üretilen beyin organsılarının, sorunsalımız dahilinde ne olup ne olmadığını tartışacağız.